گندزدایی لوله‌های آبرسانی، مخازن، چاهها

با توجه به جدول زیر به ازای هر شاخه لوله مقدار کلر مورد نیاز در نظر گرفته شود

جدول گند زدائی لوله های آب

مثال: اگر 100 شاخه لوله 200 میلیمتر در توسعه شبکه باشد کلر موردنیاز 675 گرم خواهد بود (675=100*78/6) که آنرا به صورت محلول درآورده و در حین آب اندازی خط وارد جریان آب می نمائیم. جهت به جریان انداختن آب لوله لازم است شیر انتهایی خط باندازه نیم دور باز گردد و پس از پر شدن کل لوله ها شیر فلکه کاملاً بسته گردد و بعد از 12 ساعت آب تخلیه ( این آب غیر قابل شرب است) و سپس آبگیری و به مصرف برسد.

نحوه گندزدایی مخازن تعمیر شده و یا جدیدالاحداث

طبق جدول زیر مقدار کلر مورد لزوم محاسبه گردد. 

  قبل از گند زدائی، جدار داخلی مخازن با برس سیمی تمیز و شست وشو گردد و با توجه به حجم مخزن به ازای هر متر مکعب 43 گرم پرکلرین 70 درصد به صورت محلول آماده نمود.

 قبل از اینکه چاهی مورد استفاده قرار گیرد(چه پس از تعمیرات- چه چاه جدیدالاحداث ) باید گندزدائی گردد تا آلودگی (توسط باکتریها) که از طریق کار کردن وسایل و یا آبهای سطحی به وجود آمده خنثی گردد. ابتدا باید لوله جدار چاه و دیوار آن با محلول کلر قوی شست و شو گردد.

برای این منظور حجم آب چاه باید محاسبه شود و بازاء هر متر مکعب 3/4 گرم کلر 70 درصد اضافه گردد آب کلرزده چاه باید 12 ساعت بماند و بعد آنرا با تلمبه خارج نمایند..

چنین آبی قابلیت شرب را ندارد و نباید به مصرف برسد. جهت سهولت کار میزان کلر مورد مصرف هر متر حفاری در داخل آب در سایزهای مختلف در جدول زیر اعلام می گردد.

       جدول گندزدائی چاه با کلر قوی

جهت گندزدائی چاهی که دارای جدار 12 اینچ است و 50 متر داخل آب است مقدار 215 گرم هیپوکلریت کلسیم 70 درصد (215=50×3/4) داخل سطل به صورت محلول درآورده و سپس به داخل چاه ریخته شود و پس از 12 ساعت به بیرون تخلیه و بعداً بهره برداری گردد.

روش های نوین جمع آوری فاضلاب

روش سنتی یا روش متداول روشی است که بطور ثقلی آب مصرف شده را بطور صحیحی جمع آوری و به تصفیه خانه منتقل می کند. بر اساس تحقیقاتی که در دهه 1960 و 1970 بر روی وضعیت جمع آوری فاضلاب در جوامع کوچک انجام دادند به این نتیجه رسیدند که هزینه های سیستم ثقلی و یا متداول 4 برابر هزینه های تصفیه و دفع فاضلاب می باشد. 

از جمله مشکلاتی که در جمع آوری فاضلاب خام در سطح روستاها وجود دارد عدم جریان کافی فاضلاب در لوله ها می باشد. این مسأله باعث می شود سرعت کافی در لوله ها بوجود نیامده و به علت کم بودن سرعت، مواد معلق در لوله رسوب و سیستم از کار بیفتد.

پیرو همین نقطه ضعف سیستم های جمع آوری فاضلاب متداول بوده که تصمیم به جمع آوری فاضلاب ته نشین شده از مخازن سپتیک گردید. پساب خروجی از مخزن که مواد معلق خود را در مخزن از دست داده است قادر خواهد بود با سرعت و شیب کمتری بدون مشکل در فاضلابروها جریان یابد.

روش های جایگزین

1) روش سپتیک تانک ثقلی Septik Tank Effluent Gravity ) STEG)

در این روش یک پیش تصفیه بر روی فاضلاب صورت می گیرد و مشکلی جهت تامین سرعت خودشستشویی وجود ندارد چون مواد جاند معلق درشت در سپتیک تانک مانده و اختلالی در تامین سرعت خودشستشویی ایجاد نمی کنند. در سپتیک تانک لازم نیست که قطر لوله mm  200 و یا بالاتر انتخاب گردد.

این روش برای جوامع کوچک کاربرد دارند و چون قطرها کوچک هستند، می توان از لوله های پلاستیکی استفاده نمود زیرا خوردگی این نوع لوله ها کمتر است و مشکل نشتاب وجود ندارد.
فاضلاب بدون هیچ پیش تصفیه ای وارد شبکه جمع آوری شده و به صورت ثقلی به سمت تصفیه خانه حرکت می کند. حداقل قطر لازم  mm150 تا 200 است. جهت جلوگیری از رسوب جامدات معلق، حداقل قطر 6/ متر بر ثانیه حفظ باید گردد. جهت تمیز کردن آنها وجود منهول الزامیست.

بدلیل آب بند نبودن کامل شبکه جمع آوری سنتی، یکی از مشکلات اصلی Infiltration یا نشتاب به داخل و   Exfiltration یا نشتاب به خارج می باشد.  در این روش قطر شبکه کم است ( حدود mm 25 تا 50) و لوله های پلاستیکی مورد استفاده قرار می گیرند.

لوله های خروجی از منازل، در ابتدا وارد سپتیک تانک می گردند. بدلیل اینکه در این حالت مواد جامد قابل ته نشینی وجود ندارد. سیستم با قطر کم و شیب کمتر قادر به انتقال فاضلاب خواهد بود.

 این سیستم به دلیل  اینکه کاملا آب بند می باشد، امکان نشتاب به داخل و یا خارج وجود ندارد. این سیستم برای اولین بار در سال 1961 در استرالیا و سپس در سال 1977 در آمریکا مورد استفاده واقع شد. عمق کارگذاری لوله ها در این سیستم حدود 9/ متر می باشد.

2) روش سپتیک تانک با پمپ (  Septik Tank Effluent Pump   )

 این روش، شامل شبکه تحت فشار می باشد. در این روش، سپتیک تانک مجهز به صافی و پمپ با فشار بالاست. فاضلاب خروجی توسط لوله هایی با قطر کم، که تحت فشار می باشند، پمپاژ می شود. شبکه جمع آوری فاضلاب اصلی نیز در این روش تحت فشار می باشد.

قطر لوله های تخلیه در این سیستم mm 25تا38 است. قطر لوله های اصلی حداقل mm 50 می باشد. مانند سیستم STEG مشکل نشتاب در این سیستم نیز وجود ندارد. در این سیستم  شبکه در عمق بسیار کم گذارده می شود و لوله ها دارای انعطاف کافی هستند، به همین دلیل نیاز به شیب دهی نیست.

   تنها مشکله مربوطه، زمانی است که سطح آب زیرزمینی بالاست و منطقه سنگلاخی است. این سیستم اولین بار در سال 1968 و در آمریکا بکار برده شد.  

3) Pressure Sever With Grinder Pump

   این سیستم شبیه روش دوم است ولی بجای استفاده از پمپ ساده از پمپی استفاده می شود که قدرت بیشتری دارد. در این سیستم برای شبکه جمع آوری از سپتیک تانک استفاده نمی شود و بجای آن از یک پمپ خردکننده برای خرد کردن جامدات استفاده می شود.

   بنابراین می توان از شبکه هایی با قطر کوچک استفاده کرد. مانند روش STEP   این شبکه نیز با قطر کم و عمق کارگذاری کم استفاده می شود ولی در این روش به دلیل عدم استفاده از پیش تصفیه مقدار جامدات معلق، چربی و روغن بیشتر خواهد بود.

4) روش خلا

   در این سیستم از شبکه ای استفاده می گردد که تحت فشار منفی و خلا قرار دارد. در این روش جایگزین نیز مانند حالت های قبلی، قطر لوله ها کم، عمق کارگذاری شبکه نیز کم و شتاب نیز وجود ندارد.
   روش های جایگزین مورد بحث عموما برای جوامع کوچک و غیر متمرکز  استفاده می شود. از بین این روشها تنها سیستم STEG قابل استفاده است.